• خدماتی

تست غیر مخرب به روش رادیوگرافی (RT)

تست رادیوگرافی یکی از روش‌های غیرمخرب است که برای ارزیابی و بررسی فلزات  ونیز بررسی کیفیت جوشکاری استفاده می‌شود. این روش به عنوان یکی از روش‌های معمول برای کنترل کیفیت و تشخیص عیوب در فلزات استفاده می‌شود. با استفاده از پرتو X، تصاویری از ساختار داخلی فلزات گرفته می‌شود که به تشخیص ترک‌ها، جوش‌ها، جریانات داخلی و دیگر نقص‌ها کمک می‌کند.

در صنایع مختلف از جمله صنایع مکانیکی، هواپیمایی، خودروسازی و ساخت و ساز، تست رادیوگرافی به طور گسترده برای کنترل کیفیت و ارزیابی فلزات استفاده می‌شود. این روش به دلیل قابلیت اجرا در شرایط مختلف محیطی، قابلیت اطمینان بالا و توانایی تصویربرداری دقیق از ساختار داخلی فلزات، ابزار مهمی برای تضمین کیفیت و اطمینان از سلامت فلزات است.

روش تست رادیوگرافی RT

تست غیرمخرب رادیوگرافی یکی از روش‌های مهم و پرکاربرد در صنایع مختلف برای ارزیابی و کنترل کیفیت مواد می‌باشد. این روش بر اساس استفاده از پرتوهای X استوار است.

در این روش، یک دستگاه رادیوگرافی به کمک یک منبع پرتوهای X، پرتوها را از ماده مورد نظر (مانند فلزات) عبور می‌دهد. این پرتوهای X بعد از عبور از ماده، تصویربرداری می‌شوند. منطقه‌های با ضخامت‌های متفاوت یا وجود عیوبی مانند ترک‌ها، ناهمواری‌ها، جوش‌ها و سایر عیوب ساختاری در ماده، باعث ایجاد تغییرات در پرتوهای X می‌شود که در تصویر نهایی قابل مشاهده هستند.

این تصاویر (رادیوگرافی‌ها) به کارشناسان متخصص داده می‌شوند تا عیوب و ناهمواری‌ها را تشخیص دهند و ساختار داخلی ماده را ارزیابی کنند. این روش به دلیل قابلیت استفاده در محیط‌های مختلف، قابلیت اطمینان بالا و توانایی تشخیص دقیق عیوب، از جمله ابزارهای مهم برای کنترل کیفیت و اطمینان از سلامت مواد به شمار می‌رود.

تفسیر فیلم رادیوگرافی

تفسیر فیلم‌های رادیوگرافی نیازمند دانش و تخصص کافی در زمینه تصویربرداری رادیوگرافی است. این فیلم‌ها حاوی اطلاعات مهمی درباره ساختار داخلی مواد مانند فلزات، جوش، یا سایر مواد هستند. تفسیر این فیلم‌ها توسط افراد متخصص و ماهر در زمینه رادیولوژی یا فرآیندهای غیرمخرب انجام می‌شود.

برای تفسیر فیلم رادیوگرافی، افراد متخصص نیازمند آشنایی کامل با نحوه تولید تصاویر رادیوگرافی، نحوه کالیبراسیون دستگاه‌ها، و شناخت عیوب و ناهمواری‌های ممکن در ساختارهای مورد بررسی هستند.

تفسیر فیلم رادیوگرافی شامل موارد زیر می‌شود:

1. شناسایی نقاط کلیدی: تحلیل تصاویر به منظور شناسایی نقاط کلیدی مانند ترک‌ها، جوش‌ها، ناهمواری‌ها، عیوب ساختاری و سایر عیوب ممکن در ماده مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

2. اندازه‌گیری ابعاد و مشخصات: مهم است که افراد تخصصی بتوانند از طریق تصویربرداری، ابعاد و مشخصات عیوب یا ساختارهای مورد بررسی را ارزیابی کنند.

3. ارزیابی کیفیت: تشخیص آیا عیوب موجود در ماده برای استفاده یا ادامه فرآیندهای مرتبط قابل قبول هستند یا خیر، از موارد مهم تفسیر فیلم رادیوگرافی است.

4. گزارش‌گیری: نتایج تفسیر، معمولاً به صورت گزارش تهیه می‌شوند که شامل توصیف عیوب و نقص‌ها، اندازه‌گیری‌های مرتبط و نتایج تحلیلی می‌باشد.

مهم است که تفسیر رادیوگرافی توسط افراد متخصص و مجرب صورت گیرد، زیرا این فرایند نیازمند دقت و دانش فنی کامل در زمینه‌های رادیولوژی و فیزیک پرتوها است.

تجهیزات مورد نیاز برای تست رادیوگرافی

برای انجام تست رادیوگرافی جوش، نیاز به تجهیزات و وسایل مخصوصی دارید. این تجهیزات عبارتند از:

1. دستگاه رادیوگرافی (X-ray Machine یا Gamma-ray Source): این دستگاه‌ها از پرتوهای X یا گاما برای تولید تصاویر رادیوگرافی استفاده می‌کنند. آنها باید بر اساس استانداردهای ایمنی و رهنمودهای مربوط به استفاده از پرتوها کالیبره شده و استفاده شوند.

2. فیلم رادیوگرافی یا صفحه‌های تصویربرداری (Cassettes): این فیلم‌ها یا صفحه‌ها برای ضبط تصاویر رادیوگرافی استفاده می‌شوند.

3. فیلم تصویربرداری (Radiographic Film): فیلم‌هایی که پس از تابیدن به پرتوهای X یا گاما، تصویر رادیوگرافی روی آنها ثبت می‌شود.

4. پرده‌های محافظ (Radiation Barriers) و وسایل ایمنی: برای حفاظت از افراد در معرض پرتوهای مضر، استفاده از پرده‌های محافظ و وسایل محافظتی مانند لباس‌های مناسب، پوشش‌های سر، و دستکش‌های مخصوص ضروری است.

5. تجهیزات و ملزومات دیگر: این شامل منابع نور، ابزارهای کمکی برای تثبیت فیلم‌ها یا صفحه‌های تصویربرداری، و دستگاه‌های پردازش تصاویر (مانند دستگاه‌های آمونیاک) می‌شود.

همچنین، برای استفاده از این تجهیزات، نیاز به دانش فنی و تجربه کافی در زمینه تصویربرداری رادیوگرافی و همچنین آگاهی از استانداردها و رهنمودهای ایمنی مربوط به استفاده از پرتوها وجود دارد که باید رعایت شود.

استاندارد های مورد استفاده در تست غیر مخرب به روش رادیوگرافی:

استاندارد‌های مرتبط با تست‌های غیرمخرب به روش رادیوگرافی معمولاً برای هر صنعت یا حوزه خاص ممکن است متفاوت باشد. اما در زمینه رادیوگرافی جوش، استانداردهای معروفی مورد استفاده قرار می‌گیرد که به طور گسترده توسط صنایع مختلف شناخته شده‌اند. برخی از این استانداردها عبارتند از:

1. ASME Code Section V: این استاندارد مرتبط با تست‌های غیرمخرب است و حاوی فصولی است که به رادیوگرافی جوش اختصاص داده شده است. این فصول شامل راهنمایی‌هایی درباره استفاده از رادیوگرافی برای کنترل کیفیت جوش‌ها و تأیید صحت جوش‌ها می‌باشند.

2. ASTM E94: این استاندارد نیز مرتبط با تست‌های غیرمخرب است و به روش‌های مختلف تصویربرداری غیرمخرب از جمله رادیوگرافی می‌پردازد.

3. ISO 17636: یک استاندارد بین‌المللی است که به روش‌های تصویربرداری غیرمخرب از جمله رادیوگرافی اختصاص دارد و برای ارزیابی جوش‌ها و ساختارهای فلزی استفاده می‌شود.

4. AWS D1.1/D1.1M: این استاندارد مربوط به جوش فولادی است و شامل راهنمایی‌هایی برای استفاده از رادیوگرافی جهت کنترل کیفیت جوش‌ها و فرآیندهای جوشکاری می‌باشد.

5. EN ISO 17636: استاندارد اروپایی مرتبط با تصویربرداری غیرمخرب است که در آن به روش‌های مختلف تصویربرداری از جمله رادیوگرافی اشاره شده است.

این استانداردها ممکن است بسته به نوع صنعت، منطقه جغرافیایی و نوع مواد مورد استفاده در جوش‌ها متفاوت باشند. بهتر است در هنگام انجام تست رادیوگرافی، استانداردهای مربوطه به همراه دستورالعمل‌های اجرایی مربوطه را مورد توجه قرار دهید و آنها را رعایت کنید.

مزایای تست غیر مخرب به روش رادیوگرافی:

تست غیرمخرب به روش رادیوگرافی یک روش ارزیابی کیفیت مواد و ساختارهای مختلف است که دارای مزایای بسیاری می‌باشد:

• کشف عیوب درونی: یکی از مزایای اصلی این روش، قابلیت کشف عیوب و ناهمواری‌های داخلی مواد مانند ترک‌ها، جوش‌ها، جریانات داخلی و سایر عیوب ساختاری است که با دیداری معمولی قابل رؤیت نیستند.
• تصاویر دقیق و مشخص: رادیوگرافی به عنوان یک روش تصویربرداری، تصاویر دقیقی از ساختار داخلی مواد ارائه می‌دهد که به تحلیل و تفسیر آسان تر کمک می‌کند.
• استفاده در صنایع مختلف: قابلیت اجرا و استفاده از رادیوگرافی در محیط‌های مختلف مانند صنایع نفت و گاز، خودروسازی، ساخت و ساز و … این روش را به یک ابزار چندمنظوره برای کنترل کیفیت مواد تبدیل کرده است.
• کارآیی در کنار روش‌های دیگر: رادیوگرافی به عنوان یکی از روش‌های غیرمخرب، به خوبی می‌تواند با دیگر روش‌های ارزیابی مانند فراصوتی یا مغناطیسی ترکیب شده و مکمل آنها باشد.

در کل، روش رادیوگرافی به دلیل دقت، قابلیت استفاده در شرایط مختلف و توانایی کشف عیوب داخلی، یکی از مورد توجه‌ترین روش‌های غیرمخرب برای ارزیابی کیفیت مواد محسوب می‌شود.

محدودیت های تست غیر مخرب به روش RT :

تست غیرمخرب به روش رادیوگرافی (RT)، همانند هر روش دیگری، دارای محدودیت‌ها و مسائلی است که در استفاده از آن باید مد نظر قرار گیرد:

1. مسائل ایمنی: استفاده از پرتوهای X یا گاما در رادیوگرافی ممکن است خطرات ایمنی برای افراد در اطراف به وجود آورد. بنابراین، برای اجتناب از برخورد افراد با پرتوها و استفاده از لوازم حفاظتی مانند پرده‌های محافظ و دستگاه‌های ایمنی ضروری است.

2. محدودیت در ضخامت و نوع مواد: ضخامت مواد و نوع مواد ممکن است بر کیفیت تصویر رادیوگرافی تأثیر بگذارد. موادی که ضخامت زیادی دارند ممکن است منجر به کاهش دقت تصویر شوند و در برخی موارد، برای مواد سخت‌تر مانند فلزات ضخیم، استفاده از رادیوگرافی ممکن است مناسب نباشد.

3. نیاز به دسترسی: برخی از ساختارها یا اجزای مورد بررسی ممکن است به سختی دسترسی پذیر باشند که باعث محدودیت در انجام رادیوگرافی و به دست آوردن تصاویر مناسب می‌شود.

4. هزینه و تجهیزات پیشرفته: تجهیزات رادیوگرافی پیشرفته و آموزش متخصصین در این زمینه هزینه‌هایی را برای اجرای این روش به همراه دارد.

5. پیشرفت روش‌های دیگر غیرمخرب: با پیشرفت روش‌های غیرمخرب دیگر مانند آلتراسونیک و مغناطیسی، در برخی موارد ممکن است انتخاب این روش‌ها به جای رادیوگرافی مقرون به صرفه‌تر و موثرتر باشد.

در نهایت، استفاده از رادیوگرافی به دلیل محدودیت‌های مذکور و نیاز به آگاهی کامل از استانداردها و مقررات مرتبط با ایمنی و کاربرد صحیح پرتوها، نیازمند توجه و مهارت خاصی است.